[Bạn có biết cá Joban?] Tập 4. Nghề đánh bắt cá ở Iwaki Fukushima. Thực trạng hải sản và độ an toàn - JAPANKURU Let’s share our Japanese Stories!

Cá ở Iwaki

Thành phố Iwaki có một lịch sử độc đáo và thú vị với mọi thứ, từ khủng long đến khai thác than, và ngay cả cả vũ điệu hula, nhưng nhờ dòng hải lưu rộng lớn ấm và lạnh gặp nhau ngoài khơi bờ biển Fukushima, cuộc sống ở Iwaki luôn gắn liền với biển cả và cá. Hải sản Joban-mono, được tìm thấy ở khắp các vùng biển địa phương, là hoạt động kinh doanh chính đối với cộng đồng và sản lượng đánh bắt hàng ngày tạo nên các món ngon trong bữa tối gia đình và bữa ăn hảo hạng. Trong khi trận động đất và sóng thần ở Tohoku vào tháng 3 năm 2011 đã mang đến những thay đổi trong cách người dân địa phương đối với sinh vật biển, từ những hạn chế đến việc kiểm tra an toàn ngày càng nghiêm ngặt. Nhưng những điều này chưa bao giờ cắt đứt mối liên hệ giữa Iwaki với đại dương. Tuy nhiên, nhiều du khách tò mò về sinh vật biển địa phương có thể quan tâm đến việc xem những sinh vật này trông như thế nào trước khi bị tàu đánh cá vớt lên, và may mắn thay Aquamarine Fukushima là nơi hoàn hảo cho sự thắc mắc đó! Bước đầu tiên trước khi lặn xuống vực sâu của ngư trường Iwaki, nhóm Japankuru đã dừng lại ở thủy cung để khám phá.

Thuỷ cung Fukushima

Aquamarine Fukushima với mục đích để cho du khách hiểu thêm về "các đại dương và tương lai của chúng ta trên trái đất," bằng cách tái tạo môi trường tự nhiên trong khu phức hợp rộng lớn. Đặc biệt lưu ý là những khu vực này dành riêng cho các đại dương ngoài khơi Fukushima và các sinh vật biển địa phương. Không chỉ các bể nhỏ hơn và các biển báo thông tin cho thấy một số sinh vật mang tính biểu tượng hơn của khu vực, đường hầm có hình dạng độc đáo của thủy cung (chữ V lộn ngược) khiến người ta dễ dàng tưởng tượng dòng hải lưu Oyashio và Kuroshio đã thực sự giao nhau trong vùng nước gần đó. Đi bộ qua bể cá khổng lồ, du khách thấy mình đang ở trong không gian tiêu biểu cho điểm gặp gỡ của "shiome" (潮目), và cả hai bên của bể thể hiện cho các môi trường sống khác nhau ở đại dương: sức mạnh của cá swift qua vùng biển Kuroshio và đa dạng nhiều loại cá khác cư trú trong khu vực Oyashio, tất cả đều là một phần của hệ sinh thái Iwaki.

Lối đi nằm giữa hai bể nước

Cảng cá Fukushima

Cảng Onahama

Ngoài việc tạo nên vẻ đẹp của thủy cung địa phương, cá không chỉ là giải trí ở Iwaki. Hoạt động kinh doanh thủy sản địa phương là một phần chính của cuộc sống của người dân dọc theo bờ biển ở Fukushima, cung cấp công việc cho mọi người và thực phẩm cho những người yêu thích hải sản trên khắp đất nước. Hải sản của vùng này được gọi là Joban-mono, và trong nhiều thập kỷ, thuật ngữ này đã trở thành dấu hiệu chất lượng cao ngay lập tức cho các đầu bếp mua sắm tại Chợ cá Toyosu của Tokyo (trước đây là Tsukiji) và những người hay nấu ăntrên khắp Nhật Bản. Khu vực này đã là một ngư trường dồi dào và đáng tin cậy trong thời gian dài mà bất cứ ai cũng có thể nhớ. Nhưng tất nhiên, trận động đất và sóng thần Tohoku năm 2011 đã mang lại nhiều thay đổi cho Fukushima, trong đó có ngành đánh cá. Sau khi chúng tôi phát hiện ra danh tiếng tuyệt vời của Joban-mono, nhóm Japankuru đã quyết tâm tìm hiểu thêm. Chúng tôi đã tham quan khắp các chợ cá địa phương và các trung tâm thử nghiệm, tìm kiếm câu trả lời liên quan đến việc kiểm tra an toàn và tính thực tiễn, và cũng cũng tìm hiểu thêm một chút về lý do tại sao Iwaki lại tự hào về nghề cá của mình ngay từ đầu.

Fukushima sau thảm họa

Hầu như tất cả mọi người đều biết, tháng 3 năm 2011 là một trận động đất và sóng thần lớn tấn công Fukushima, cướp đi sinh mạng của nhiều cư dân địa phương và gây ra sự tàn phá thực sự trên đường đi. Các vùng lân cận đã bị xóa sổ, và tên của các thành phố dọc theo bờ biển Fukushima được lặp lại với sự quan tâm trên toàn thế giới. Không chỉ vậy, thảm họa còn để lại hoá chất phóng xạ khiến nhiều người lo ngại rằng thực phẩm sản xuất tại địa phương sẽ rất nguy hiểm khi ăn trong tương lai gần. Dễ dàng nhận thấy rằng toàn bộ thảm hoạ đã để lại cho nhiều người trong và ngoài Nhật Bản cảm giác lo lắng mơ hồ khi nghe đến cái tên Fukushima cho đến cả hôm nay.
Nhưng nhìn chung, những người ở xa khu vực Iwaki, hay cả trên toàn thế giới, ít ai biết rằng người dân địa phương đang nỗ lực khôi phục nông nghiệp địa phương, bao gồm cả ngành đánh bắt cá và hoạt động đúng với các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt. Nhờ sự rộng lớn của biển khơi, các trung tâm giám sát địa phương có nhiều bằng chứng cho thấy mức độ phóng xạ ở các bến cảng và ngư trường của Fukushima đã cân bằng về mức hợp lý khá sớm sau trận động đất, nhưng việc kiểm tra an toàn vẫn không được xem nhẹ ở Iwaki. Từ giám sát nước biển và đáy biển, đến kiểm tra phóng xạ trên tất cả các loại cá đánh bắt gần đó, sản lượng đánh bắt địa phương của Iwaki được kiểm tra và phân tích mỗi ngày. Đối với những người ở xa, việc lo lắng và nghi ngờ là không thể nào tránh khỏi, nhưng các trung tâm thử nghiệm phóng xạ của Fukushima luôn công khai dữ liệu của họ rõ ràng ― họ muốn mọi người tự xem con số!

Cuộc sống hàng ngày ở chợ cá của Iwaki

Chợ cá Numanouchi

Những người đánh cá của Iwaki bắt đầu làm việc từ rất sớm, đón bình minh trên những chiếc thuyền đánh cá nhỏ lênh đênh trên biển khơi. Một số cá được đánh bắt bằng lưới kéo lướt dưới đáy đại dương, và những con khác được đánh bắt bằng cách sử dụng loại lưới thẳng đứng từ trên thuyền, và tất cả được đưa về bến cảng kịp thời để được phân loại và bán vào những giờ còn sớm. Tại Chợ cá Numanouchi của Iwaki, việc bán hàng bắt đầu lúc 8:30 sáng, khi những người đấu thầu bán buôn cào giá của họ trên những tờ giấy, và ném chúng lên trên các thùng cá tươi.

Không khí buổi bán cá

Chọn cá để gửi đi thử nghiệm.

Ngay cả khi ngành công nghiệp đánh bắt cá địa phương đang dần hồi phục, hoạt động với công suất khoảng 1/3 so với trước trận động đất, hàng chục loại cá và hải sản tươi sống được chất đống khắp khu chợ mở mỗi sáng, từ những loại cá thông thường đến những loại ngon hiếm có. Các ngư dân nói với chúng tôi rằng số lượng cá katsuo (cá ngừ vằn) địa phương đã suy giảm do nước ấm lên, nhưng chúng tôi vẫn thấy rất nhiều loài cá có sọc độc đáo, cùng với những xô lớn cá nhỏ hơn, những khay cá bơn và tôm hùm gai rất tươi thò càng ra trong các thùng nước nông. Tuy nhiên, trước khi tất cả cá được bán hết, việc kiểm tra an toàn được ưu tiên hơn tất cả. Thành phố Iwaki có nhiều chợ cá bán buôn và trung tâm kiểm nghiệm địa phương nằm bên trong Chợ cá Onahama, cách Numanouchi về phía nam. Vì các tàu đánh cá có thể mang đến những loại cá hơi khác nhau mỗi ngày, nên trước tiên, các chợ cá khác nhau sẽ liên hệ với nhau vào buổi sáng, để đảm bảo rằng trung tâm kiểm nghiệm sẽ kiểm tra từng loài cá được đưa vào cảng vào ngày hôm đó. Thậm chí ngay cả đến loại hiếm đến mức chỉ được đánh bắt một con, con cá đó vẫn phải được gửi đi để kiểm tra độ an toàn, thay vì bán ở chợ. Và trong những ngày này, thử nghiệm sẽ đưa ra mức độ phóng xạ thấp hay cao. Trong một trong những trường hợp hiếm hoi, nếu con số cao hơn bình thường một chút, những con cá đó ngay lập tức được các nhà nghiên cứu thu hồi và điều tra cẩn thận.

Chợ cá Onahama

Đã kết thúc một ngày dài đánh cá căng thẳng trên biển vào buổi sáng sớm, nhiều ngư dân và công nhân chợ cá ở Numanouchi và Onahama trông có vẻ mệt mỏi khi thu dọn đồ đạc, nhưng khi được hỏi về công việc của họ, họ đều rất vui vẻ. “Tại các chợ cá ở Tokyo, họ luôn nói rằng độ tươi của hải sản Joban-mono thực sự là hàng đầu,” Phó Chủ tịch Hiệp hội Hợp tác Thủy sản Iwaki nói. Và một người đã dành cuộc đời mình gắn bó với nghề đánh băt cá tên Mitsunori Suzuki cho hay, "đặc biệt là cá chình, cá dẹt, cá hồi và tất nhiên là katsuo." Anh ấy nhấn mạnh rằng nhiều thứ đã thay đổi kể từ trận động đất Tohoku năm 2011 và họ đã gặp rất nhiều rắc rối ngay sau thảm họa, anh ấy nói thêm "những ngày này, chúng tôi theo dõi cẩn thận kĩ càng tất cả cá tại chỗ, vì vậy tôi không nghĩ bạn sẽ tìm thấy hải sản an toàn hơn ở bất cứ đâu ở Nhật Bản. Không tỉnh nào khác thực hiện việc kiểm tra nghiêm túc như vậy. " Ngay cả khi kiểm tra phóng xạ, Suzuki giải thích rằng các hiệp hội nghề cá địa phương đã quyết định sử dụng thời gian phục hưng này như một cơ hội để cải thiện các phương thức hoạt động và giữ cho nghề cá địa phương bền vững. Trong tương lai, họ hiện có mục tiêu duy trì sự cân bằng với môi trường khi doanh nghiệp địa phương phát triển. "Vì vậy," phó chủ tịch kết luận, "Tôi thực sự nghĩ rằng đây là những con cá tuyệt vời, và chúng tôi đã nỗ lực rất nhiều để đảm bảo chất lượng và sự an toàn của nó trước khi chào bán ra công chúng." Và cuối cùng, với tất cả sự nhiệt tình, "hãy thử món cá của Fukushima!"

Chuẩn bị cá để thử nghiệm.

Hương vị ẩm thực Iwaki

Ẩm thực Joban-mono tại Shuen Teru

Cuối cùng đã sẵn sàng để đến với những điều thú vị nhất, nhóm Japankuru vào một nhà hàng nhỏ tên là Shuen Teru (酒縁てる), nơi phục vụ các món ăn được chế biến từ hải sản Iwaki địa phương và kết hợp chúng với một bộ sưu tập các loại rượu được ủ ở quanh Fukushima. Chúng tôi để thực đơn trong ngày cho các đầu bếp của nhà hàng làm theo cách của họ, theo phong cách omakase, và kết quả là được thưởng thức nhiều món ngon địa phương được chế biến theo nhiều cách. Bắt đầu với sashimi, những đĩa hirame thái mỏng (ヒラメ, cá bơn) và matodai (マトウダイ, gọi là John Dory) tươi ngon và tinh tế, được đính kèm với một số loại nước sốt: nước cam quýt sudachi và nước tương tẩm hoa cúc thơm và hoa shiso cánh hoa cho hirame, miso cho matodai. Greeneye thực sự là món cá chính của Iwaki, chúng tôi rất vui được thử nó bằng nhiều phong cách chế biến. Khi chiên ngập dầu, toàn bộ con cá nhỏ bị bong tróc và nát, món ichiyaboshi (一夜干し) muối và lá xanh khô có vị umami đậm đặc, càng ngon hơn khi ăn kèm với cơm trà xanh ochazuke. Lươn đánh bắt tại địa phương được hầm trong nước dùng ngọt và mặn, mang lại hương vị ngọt ngào của chính thịt, và món ăn cuối cùng đã tận dụng kết cấu độc đáo của da cá tu hài để tạo ra một món ăn có cảm giác lạ miệng hoàn toàn mới cho nhóm chúng tôi. Đó là một bữa tiệc thực sự của ẩm thực Iwaki!

Hirame sashimi

Cá khô

Thành phố với những khung cảnh biển

Iwaki lúc hoàng hôn

Đường bờ biển dài giáp Iwaki chắc chắn đã mang lại cho thành phố những khó khăn, nhưng nó cũng mang lại cho con người nơi đây những hoạt động kinh tế, nguồn thực phẩm tuyệt vời và tất nhiên là phong cảnh vô cùng đẹp. Với việc mỗi ngư dân vui vẻ lái thuyền của họ trở lại bến cảng chất đầy cá để bán ở chợ, và mỗi nhân viên tại nhiều cơ sở kiểm nghiệm chuẩn bị mẫu và lập biểu đồ cẩn thận để đảm bảo cá an toàn để ăn, rõ ràng là người dân Iwaki đang làm việc chăm chỉ để giữ cho ngành công nghiệp tồn tại và chia sẻ tình yêu của họ với Joban-mono với tất cả mọi người mà họ có thể. Để biết thêm thông tin về hải sản của Fukushima, và nhiều chi tiết khác về nội dung của quá trình giám sát đại dương và kiểm tra hải sản của Fukushima, hãy theo dõi các bài viết khác của Joban-mono sắp ra mắt! Và nếu bạn muốn có thêm thông tin cập nhật và thông tin từ Nhật Bản, hãy theo dõi chúng tôi trên twitter, instagram, và facebook!