[ปลาโจบัง-โมโน คืออะไรกันนะ?] พาร์ท 5 ชีวิตชาวประมง อาหารทะเล การทดสอบความปลอดภัยในโซมะ จ.ฟุกุชิมะ - JAPANKURU Let’s share our Japanese Stories!

โซมะ - เมืองแห่งปลาและม้า

ภาพจากเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ งานเทศกาลโซมะ โนมะโออิ ภายในพิพิธภัณฑ์เมืองมินามิโซมะ

สำหรับคนที่คุ้นหูกับชื่อโซมะ อาจนึกภาพถึงงานเทศกาลม้าและกองทัพอันยิ่งใหญ่ มากกว่าทะเลอันเงียบสงบ

ขี่ม้าที่สวน Minamisoma Equestrian Park

หากพูดถึงเรื่องราวของม้านั้นต้องย้อนกลับไปในสมัยของตระกูลโซมะ ที่เคยปกครองภูมิภาคนี้ พวกเขาทำให้เทศกาลโซมะ โนมะโออิ ดำเนินมาได้จนถึงทุกวันนี้ รวมถึงขบวนม้าของนักรบและม้าป่า ที่เป็นของขวัญอันศักดิ์สิทธิ์แก่ศาลเจ้าชินโตเช่นกัน เรื่องราวทั้งหมดนี้ได้รับการบันทึกไว้เป็นอย่างดีในพิพิธภัณฑ์เมืองมินามิโซมะ แม้กระทั่งในปัจจุบันเราก็สามารถพบเห็นม้าได้ทั่วไปในโซมะ และครึ่งหนึ่งของม้า 250 ตัว ที่วิ่งในงานเทศกาลประจำปีนั้นก็อาศัยอยู่ในเมืองนี้ แม้ว่าโซมะจะเป็นเมืองเล็ก ๆ แต่ที่ Minamisoma Equestrian Park นั้น ก็เป็นหนึ่งในสนามขี่ม้าในร่มที่ใหญ่ที่สุดในญี่ปุ่น

ชายฝั่งของโซมะ

นอกเหนือจากช่วงเวลาของเทศกาลโซมะโนมะโออิ ในช่วงฤดูร้อน ผู้คนก็นิยมมาพักผ่อนในบริเวณใกล้กับทะเลและพื้นที่โดยรอบ บริเวณชายฝั่งทะเลของโซมะ มี Matsukawaura Prefectural Natural Park และ ทะเลสาบมัตสึคาวาอุระ (Matsukawaura Lagoon) ขนาดใหญ่ ที่เต็มไปด้วยเกาะเล็ก ๆ บรรยากาศสวยงามแปลกตา ไม่เหมือนใคร และมีแผ่นดินยื่นออกไปยังทะเล ที่เป็นหนึ่งใน 100 สถานที่ที่มีทัศนียภาพสวยที่สุดของญี่ปุ่น นอกจากนี้บริเวณชายฝั่ง ก็มักจะมีทั้งชาวบ้านและนักท่องเที่ยวมานั่งชมความสวยงามของทะเลสาบอันเงียบสงบ ตีกอล์ฟที่สนามกอล์ฟติดทะเล หรือนั่งตกปลา ทำความรู้จักกับสิ่งมีชีวิตใต้ท้องทะเลที่ซ่อนตัวอยู่

การประมงที่โซมะ - ตลาด การคัดแยก และการตรวจสอบความปลอดภัย

คาร์โก้ฮาราคามะ แผนกคัดแยก / ตลาดปลา

ทีม Japankuru ได้มุ่งหน้าไปยังตลาดปลาขายส่งและจุดตรวจสอบความปลอดภัยในฮาราคามะ (Harakama) เมืองโซมะ เพื่อมาหาคำตอบเพิ่มเติมเกี่ยวกับการประมงของโซมะ และไปดูการทำงานของธุรกิจประมง เนื่องจากในบริเวณชายฝั่งฟุกุชิมะเป็นจุดที่กระแสน้ำโอยาชิโอะและกระแสน้ำคุโรชิโอะได้มาบรรจบกัน จึงทำให้อาหารทะเลหรือโจบังโมโนของที่นี่เป็นอาหารทะเลคุณภาพระดับพรีเมี่ยม โดยสามารถพบเห็นปลาและสัตว์น้ำอื่นๆในตลาดได้ประมาณ 200 ชนิด และในแต่ละวันพบได้ 30 - 40 ชนิด

หลังเกิดเหตุการณ์ภัยพิบัติ

เหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งใหญ่และสึนามิในปี 2011 ได้คร่าชีวิตคนไปมากมาย และเปลี่ยนแปลงชีวิตของผู้คนในฟุกุชิมะไปโดยสิ้นเชิง ในปัจจุบันหากเอ่ยถึง ฟุกุชิมะ หลายคนก็จะมีความกังวลเกี่ยวกับสารกัมมันตภาพรังสี และคิดว่าทั้งจังหวัดกลายเป็นพื้นที่ที่ว่างเปล่าและถูกทำลายไปหมด แต่สำหรับคนที่ได้ไปที่จังหวัดฟุกุชิมะ ก็จะเห็นได้ว่า ชาวบ้านที่นี่ทำงานกันอย่างหนักในการฟื้นฟูให้โซมะกลับมาเป็นเมืองที่เจริญรุ่งเรืองอีกครั้ง

ในส่วนของกระบวนการฟื้นฟูเมือง โดยเฉพาะในส่วนของการเกษตรนั้น มีการตรวจสอบความปลอดภัยอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งในปัจจุบันศูนย์ตรวจสอบอย่าง ศูนย์เทคโนโลยีการเกษตรฟุกุชิมะ (Fukushima Agricultural Technology Center) มีการวิเคราะห์น้ำทะเลและพื้นทะเลของชายฝั่งทะเลฟุกุชิมะ รวมถึงมีการตรวจสอบหารังสี เพื่อตรวจสอบความปลอดภัยแก่ประชาชนในเมืองโซมะ และสิ่งมีชีวิตที่อยู่ในทะเล นอกเหนือจากนั้น ปลาโจบังโมโนของฟุกุชิมะทุกชนิดที่วางขายในตลาดจะต้องผ่านการทดสอบความปลอดภัยอย่างละเอียดที่ตลาดค้าส่งปลา

การลำเลียงปลาในฮาราคามะ

เริ่มจำแนกชนิดของปลา

เรือประมงที่นำปลามายังฮาคามะในทุกๆเช้านั้น มีทั้งเรือลำใหญ่และเรือลำเล็ก แต่เรือที่ลำใหญ่ที่สุดนั้นมีลูกเรือเพียง 5 - 6 คนเท่านั้น บางคนก็ออกหาปลาคนเดียวตั้งแต่พระอาทิตย์ยังไม่ขึ้น เพื่อออกไปหาปลาในทะเลสาบและทะเลนอกชายฝั่งของโซมะ แม้ว่าเรือที่ออกไปหาปลานั้นจะไม่ใช่เรือใหญ่ แต่เนื่องจากความอุดมสมบูรณ์ของท้องทะเล ทำให้ชาวประมงกลับขึ้นฝั่งมาพร้อมกับอาหารทะเลหลากชนิด เช่น หอยปีกนก ส่วนเรือใหญ่ก็มุ่งหน้าไปยังบริเวณน้ำลึก นำปลาที่อาศัยอยู่ในน้ำลึก อย่างเช่น ปูหิมะเมนูพิเศษของฟุกุชิมะกลับมา

แบ่งแยกปลาตามชนิดและขนาด

ในช่วงเช้าเรือจะนำปลาที่จับมาขึ้นฝั่ง บรรดาปลาที่อยู่ในถังจะถูกจำแนกตามประเภทและขนาด พร้อมสำหรับการนำไปประมูล ซึ่งก่อนที่จะนำไปขายนั้นสิ่งสำคัญอย่างหนึ่งเลยก็คือ ต้องมีการตรวจสอบความปลอดภัย ไม่ว่าวันนั้นจะมีปลาที่จับได้ถึง 40 ชนิด ก็ต้องมีการตรวจสอบให้แน่ใจทุกชนิด หรือแม้แต่วันที่สามารถจับปลาที่หายากมาได้เพียงตัวเดียว ก็ต้องนำไปตรวจสอบ (ชาวประมงจะได้รับการชดเชยอย่างเป็นธรรม สำหรับปลาหายาก) จากบันทึกการตรวจสอบระดับรังสี แสดงให้เห็นว่าปริมาณรังสีของปลาทุกชนิดนั้นอยู่ในระดับที่ต่ำมาหลายปีแล้ว แต่หากเกิดการตรวจพบตัวเลขที่สูงผิดปกติ ปลาสายพันธุ์นั้นทั้งหมดจะถูกเรียกคืน พร้อมกับนำไปตรวจสอบและวิจัยเพิ่มเติม จากนั้นนำไปเก็บไว้ให้ห่างไกลจากตลาด อย่างไรก็ตามเหตุการณ์แบบนี้ไม่ค่อยเกิดขึ้นบ่อยนัก

เตรียมการขายแบบขายส่ง

การตรวจสอบความปลอดภัยในโซมะ

ในปัจจุบันธุรกิจการประมงในโซมะมีขนาดเล็กลงกว่าก่อนเกิดแผ่นดินไหวที่โทโฮคุในปี 2011 แต่ก็จะมีแผนการที่จะเพิ่มจำนวนขึ้นในอีกห้าปีข้างหน้า สมาคมประมงพื้นบ้านมีเป้าหมายที่จะขยายและทำธุรกิจของพวกเขาให้กลับไปเป็นเหมือนเดิมก่อนเกิดภัยพิบัติประมาณ 50% นอกจากนี้ยังมีแผนสำหรับอีก 10 ปี ที่จะสร้างเรือลำใหม่และหาชาวประมงเพิ่ม ซึ่งเด็กรุ่นใหม่ก็มีความสนใจเกี่ยวกับการประมงที่จะเกิดขึ้นในโซมะอีกด้วย

หลังจากที่เราหลังจากที่ตอนเช้าเราได้เห็นปลาถังใหญ่และถาดใส่ปลาตาเดียวถูกลำเลียงในตลาด เราก็พร้อมที่จะลองชิมแล้ว แต่ก่อนอื่นเราได้ขอคำแนะนำจากประธานสมาคมสหกรณ์ประมงโซมะ คุณ Kanji Tachiya “สิ่งที่พิเศษสำหรับชายฝั่งแห่งนี้คือ ปลาที่หลากหลายชนิด และรสชาติของปลาที่ไม่เป็นสองรองใคร” เขายังอธิบายเพิ่มว่า “ด้วยรูปทรงที่ลาดเอียงของชายฝั่งบริเวณรอบๆนี้ เหมาะกับการเจริญเติบโตของปลาตาเดียว ซึ่งปลาตาเดียวของโซมะนั้นได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในปลาที่ดีที่สุดของญี่ปุ่น”

ลองชิมปลาโจบังโมโนของโซมะ

เมนูโจบังโมโนที่ Takohachi

เริ่มต้นกันด้วยอาหารกลางวันที่ ทาโกะฮาจิ (Takohachi, タコ八) ร้านยอดนิยมของคนในพื้นที่ ที่เต็มไปด้วยอาหารอร่อย ทางร้านเสริฟอาหารชุดตามฤดูกาล ที่ทำจากวัตถุดิบที่หาได้ในท้องถิ่น ส่งตรงจากทะเลสาบมัตสึคาวะอุระและทะเลโดยรอบ ในวันที่เราไป เราขอเป็นเมนูตามใจเชฟ และบอกว่าขอเป็นเมนูที่ดีที่สุดของโซมะ ซึ่งก็ไม่ทำให้เราผิดหวังเลย

จานด้านหน้าและตรงกลางเป็นซาชิมิปลาตาเดียว (ปลาฮิราเมะ) เสริฟมาพร้อมกับโชยุทามาซุซุท่ีหมักในฟุกุชิมะ เนื้อปลาสีขาวแต้มด้วยสีชมพูอ่อน ทั้งสดและนุ่ม แถมยังใสจนมองเห็นใบชิโสะที่วางอยู่ด้านล่าง ต่อมาเป็นเมนู เท็มปุระสาหร่ายอาโอโนริ ที่เติบโตและเก็บเกี่ยวในทะเลสาบมัตสึคาวาอุระ เป็นหนึ่งในเมนูพิเศษของโซมะ เมนูข้าวหน้าหอยปีกนก (ฮอกกิเมชิ, ホッキ飯) อีกหนึ่งวัตถุดิบที่มีชื่อเสียงของโซมะ กล่องข้าวที่อัดแน่นไปด้วยหอยปีกนกและข้าวที่ปรุงรสมาอย่างดี เป็นเมนูที่เราไม่สามารถหยุดกินได้ จึงไม่แปลกใจเลยว่าทำไมข้าวหน้าหอยปีกนกถึงเป็นเมนูขึ้นชื่อของโซมะ และปิดท้ายกันที่ปลาตาเดียวต้ม เนื้อปลานุ่ม ๆ น้ำซุปรสหวาน-เค็มกลมกล่อม หลังจากได้ลองชิมอาหารทั้งหมดแล้ว เราก็เข้าใจมากขึ้นว่าทำไมผู้คนในชุมชนริมชายฝั่งฟุกุชิมะ จึงอยากให้คนได้รู้จักกับอาหารทะเลที่สดใหม่และรสชาติเยี่ยมของเขา

เท็มปุระสาหร่ายอาโอโนริ

ปลาตาเดียวต้ม

โซมะในวันข้างหน้า

โซมะ เมืองที่เต็มไปด้วยธรรมชาติ ตั้งแต่สาหร่ายที่ขึ้นเฉพาะในทะเลสาบมัตสึคาวาอุระ ไปจนถึงโจบังโมโน สิ่งมีชีวิตใต้ท้องทะเลจำนวนมาก พวกเขามีแผนที่จะให้คนทั้งโลกได้รู้จัก ซึ่งในอีกไม่กี่ปีข้างหน้านี้ชาวประมงรวมถึงทุกคนที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจประมงในฟุกุชิมะจะต้องทำงานอย่างหนัก ควบคู่กับการการทดสอบและการวิจัยด้านความปลอดภัย ซึ่งทีม Japankuru เองก็รอคอยที่จะได้เห็นผลตอบรับที่ดีเยี่ยมนี้ด้วยเช่นกัน

สามารถติดตามเรื่องราวเกี่ยวกับอาหารทะเลของฟุกุชิมะ และข้อมูลอื่นเกี่ยวกับฟุกุชิมะ ทั้งการตรวจสอบน้ำทะเลและการทดสอบความปลอดภัยของฟุกุชิมะเพิ่มเติมได้เร็วๆนี้ และหากคุณต้องการข้อมูลอัปเดตเกี่ยวกับญี่ปุ่นก็สามารถติดตามเราได้ทาง facebook